دیگر آجرهای لعابدار از تپه قلایچی
آجر سفال موردبحث از نظر شکل گاو مرد نقش شده و تاجش همسانی بسیاری با یک گروه دیگر از آجرهای لعابدار با سبکی دقیقاً مشابه دارند. این آجرهای چند رنگ دارای نقوش حیوانی و گیاهی هستند. این آجرها در سالهای ابتدایی دهه ۱۹۸۰ به بازار اشیاء عتیقه کشورهای غربی راه یافتند احتمالاً این آجر سفال نیز متعلق به بوکان باشند.
نخستین آجر
بر روی نخستین آجر از این گروه، یک گاو مرد با تاجی نیمدایرهای سفیدروی زمینه سبزرنگ مجسم شده است. بالهای او شامل پرهایی یکدرمیان به رنگ زرد و سفید است حالت جانور، سبک و رنگهای بهکاررفته در آن نشانگر شباهت کامل این آجر سفال با آجرهای بوکان است
دومین آجر سفال
یکتکه از آن مفقود شده، شیری بالدار با سر انسانی تاجدار را نشان میدهد که شاخهای آن زرد و بقیه قسمتهای تاج، آبی و سبز است، بدن آن به رنگ زرد و سفیدروی زمینه سبز نقل شده است. این شکل ترکیبی در هنر آشور از ابتدای هزاره اول ق.م و همچنین در هنر اورارتویی شناخته شده است. نمونههایی شبیه به این مورد در نقاشیهای دیواری تل احمر متعلق به قرن به نهم بهدستآمده است.
این نقشمایه در میان پلاکها، پیکرکهای مفرغی در نقاشیهای دیواری فرهنگ اورارتویی نیز بسیار متداول بود. اما تاج نمونههای آشوری و اورارتویی متفاوت است. تاج اورارتویی معمولاً به صورت مطبق با ردیفهای متعدد نمایان شده که در بالا به یک گوی ختم میشود
بیوتروفسکی درصورتیکه در نمونههای آشوری تاجی پردار دیده میشود که ریشه در ایران غربی دارد، چرا که اینگونه تاج در نقشبرجستههای لولویها متعلق به هزاره سوم قیم نقش شده است. این نوع تاج بعدها توسط هخامنشیان اقتباس شد.
بر روی دو آجر سفال دیگر یک گاو نر و یک بز کوهی نقش شده است. سبک آنها بسیار شبیه حیوانات روی آجرهای لعابدار دروازه ایشتار در بابل و کاخ داریوش در شوش است، اما بااینوجود با آنها تفاوتهایی نیز دارد.
دو اجر سفال دیگر از این گروه دارای نقش متفاوتی هستند، روی آجر به یک پرنده شبیه عقاب با رنگ سفیدروی زمینه سبز – آبی نقش شده است. باوجوداینکه این نقش در شوش روی اشیاء وارد شده از باکتریها در هزار دوم ق.م بهدستآمده، اما در کل این نقشمایه در دوران پیش از هخامنشیان بسیار نایاب است.
آخرین آجر سفال دارای تزیین گیاهی به شکل یک گل چهار گلبرگی است، مرکز این گل با رنگ سیاه و دور آن یک حلقه با رنگ سفید نقاشی شده و دوباره این قسمت توسط حلقه دیگری به رنگ زرد احاطه شده است. این نقش به صورت یک گل چهارپرهای سفید است که روی زمینه سبز آبی نقش شده و بسیار شبیه نقش آجر سفال لعابدار دیگری متعلق به تپه قلایچی است.
همچنین تزیینات دیوار در تپه قلایچی شبیه به نقاشیهای دیواری کاخ با بادهای شمالی اورارتو هستند، همانند کاخ معبد آرین برد که نزدیک ایروان در ارمنستان واقع است و توسط آرگیشتی پسر منوا در قرن ۸ ق.م ساخته شده است.
گر چه کاربری دقیق و طریقه چیدمان و کار داشتن آجرسفالی روی دیوارها مشخص نیست اما میتوان آنها را با آجرهای لعابداری که در تزیینات معماری شوش در دوره عیلامی و بهکاررفته است نیز مقایسه کرد.
