مقدمه تاریخچه آجر
قبل از ورود اقوام مادها و پارسها تو تا هزار سال قبل از میلاد مسیح تاریخ سرزمینهای تحت سیطره ایران به تاریخ ایلامیان بازمی‌گردد که آثاری از آجر سفال در این دوران در دسترس می باشد.
آثار نیاکان
بقایای تاریخی که از این گذشتگان برای ما به یادگار مانده در چند منطقه بنام در این سرزمین کهن می‌باشد. اکثر گردشگران این مناطق را بازدید کرده او غالباً اطلاعات خوبی از آنها دارند، همچنین در عوام مردم نیز نامهایی از آنها شنیده‌اند. از این مکان‌ها چغازنبیل، هفت‌تپه، محوطه شوش و نقوش برجسته ایلامی را نام برد.
بقایای مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح در مناطقی همچون سیلک کاشان و محوطه باستانی شوش پیداشده که گمان می‌رود مربوط به کوره‌های تولید آجر سفال در دوران خود می‌باشد.
در ساخت قلعه آکروپل از آجر سفال استفاده‌شده این قلعه نیز به نام های متعددی ازجمله قله فرانسوی‌ها نیز شهرت دارد، این قلعه در زمان قاجار بر روی بلندترین تپه در شهر شوش به دست معماران دزفولی برای کاوشگران فرانسوی بناشده. در ساخت این بنا از بقایا و آثار بجا مانده از زمان شاهان گذشته همچون داریوش و همچنین نقوش برجسته با نشانه‌هایی از خط میخی در آن وجود دارد.
بنای تاریخی دیگر که می‌توان به آن اشاره کرد، ساختمان زیگورات واقع در چغازنبیل است. درگذشته تمدن‌های دور برای عبادت نیایشگاه‌هایی می‌ساختند که بند مرتبه‌ترین آنها را زیگورات می‌نامیده‌اند. معنای لغوی آن به معنای بالا رفتن تا آسمان‌ها می‌باشد. این ساختمان از نمای اجر سفال پخته‌شده بهر برده و در زیرسازی آن از خشت خام استفاده‌شده. این سازه در حال حاظر داری سه‌طبقه هست که اکتشافات از زیرخاک بیرون آمده. درگذشته این سازه دارای پنج طبقه بوده که به مرور زمان دوطبقه بالایی آن از بین رفته و تخریب‌شده است. در حال حاضر طبقات زیرین آن‌که از زیرخاک بیرون آورده شده، مرمت و بازسازی‌شده و پذیرای علاقه‌مندان به هنر و معماری گذشتگان می‌باشد. در ساختمان زیگورات نیز همچون قلعه فرانسوی‌ها به اجر پخته برای نما و خشت خام برای استحکامات برمی‌خوریم و همچنین کتیبه‌هایی از جنس سفال در این مجموعه یافت شده است
قوم ماد و اثار آنها
پس از ایلامی‌ها، قوم مادها در سرزمین ایران اولین پادشاهی خود را تشکیل دادند و آثاری از آن دوران نیز در بقایایی تاریخی آن دوران نیز همچنان موجود است. از آثار و مناطقی که می‌توان آثاری از تمدن مادها را در آن جستجو کرد می‌توان تپه هگمتانه، باباخان تپه نوشیجان، گودین تپه را نام برد.
از آثار به‌جامانده از تمدن‌های که از آنها نام‌برده شد می‌توان دریافت که صنعت آجر سفال قبل از شکل‌گیری امپراتوری هخامنشیان در ایران‌زمین تکامل پیداکرده و در پهنه گیتی گسترانیده شده، در آثار باقی‌مانده از دوره هخامنشی ، شاهد موارد و نشانه‌هایی از پیشرفت این صنعت نیز در دست است این آثار همچون اجر سفال لعاب‌دار بوده، زمانی که ازنظر علمی به آجرهای به کار گرفته‌شده در پرسپولیس پاسارگاد و شوش نگاه کنیم متوجه ای موضوع می‌شویم که ترکیب مواد اولیه آنها بسیار با دقت انتخاب‌شده و این موضوع را آشکار می‌کند که اساتید تولیدکننده این مصالح درواقع این صنعت را با علم درآمیخته بوده‌اند.
