انتقال نیرو از بالا به پایین
درصورتی‌که آجرکاری بدون پیوند ساخته شود، نشست هر قسمت در جهت عمودی قطعه زیرین خود باعث هیچ‌گونه ایفل و بست نخواهد شد. از آن جا که قسمت‌های مختلف آجر سفالی بر روی یکدیگر از لحاظ انتقال نیرو از بالابه‌پایین مانند ستون واحد عمل می‌کنند و از پایداری دیوار کاسته خواهد شد.
در برخی موارد این موضوع به اندازه‌ای جدی است که در صورت رعایت نکردن قفل و بست میان اجزای آجر سفال دیوار، دیوار توان نگهداری ارتفاع و وزن خود را نخواهد داشت، چه برسد که بار وارده از سقف و بارهای مرده دیگر را تحمل کند. پیوند ایرانی قبل از معرفی پیوند ایرانی ضروری است که با اجزای آجر سفالی ایرانی آشنا شویم.
اجزای آجر سفالی ایرانی عبارت‌اند:
- چهاردانگه
- سه دانگ
- دودانگه
- چارکه
- پاره شستی
- قناس و قفلی
اجراء فوق برای پیوند در انواع آجر کاری مورداستفاده قرار می‌گیرد.
چنانچه دو سر دیوار بسته باشد، اصول پیوند برای رج، چنین می‌باشد بنابراین جلو دیوار پیوند نیمه و طرف پشت تمامی مربع خواهد بود؛ در رج دوم جای نیمه و تمامی جابه‌جاشده در این حالت دو نبش از ناحیه جلو چارکه آجر سفالی و از ناحیه پشت دیوار نیمه به کار خواهد رفت. از انتقال رج زیرین روی رج فوقانی اتصالات پیوند ملاحظه می‌شود. با بررسی رج اول و دوم از نمای سر رج‌ها، همچنین ایزومتری، اتصالات بسیار اصولی با نمایی زیبا قابل‌ملاحظه است،
نکته: پیوند ایرانی از آجرهای به اصطلاح مربع خشتی، به اندازه بعد آجر سفالی است که همتای آن در هیچ نوع دیگر از آجرکاری‌های کشورهای صنعتی دیده نشده است. این آجرکاری از نظر زیبایی به واقع زیبا و از جهت باری فوق‌العاده است.
پیوند آجر نظامی
در دوره نادری نوعی آجر مستطیل به ابعاد ۱۸۷۶ ۳۴۶ سانتیمتر تهیه می‌شد که به نام آجر سفال نظامی و یا نادری مشهور شد. پیوند این آجرکاری شبیه پیوند ابتدا ایرانی و بعد بلوکی آلمانی بوده است.
پیوند بلوکی
پیوند بلوکی یکی از روش‌های بسیار اصولی و صحیح در پیوندهای آجرکاری است.
استفاده از این نوع پیوند در دیوارهای آجرسفالی مقاومت فراوانی به دیوار می‌بخشد و در نتیجه عمر مفید ساختمان را افزایش می‌دهد؛ بنابراین توصیه می‌شود که در اجرای دیوارهای آجری از روش پیوند بلوکی استفاده شود؟ گرچه این پیوند کاملاً بدون به اصطلاح بندرشی و به ترتیب از آجرکاری با پیوند کله و راسته که امروزه متداول شده بسیار مقاوم‌تر و باربرتر است. دو نمونه از این پیوند در تصویر زیر قابل‌مشاهده است.
پیوند کله و راسته:
پیوند این آجرکاری با داشتن یک کلوک بندرشی از قطعات هم‌جوار یکدیگر از هر رج آجرکاری سبب تقلیل و کاهش سطح نیروی فشاری در سازه‌های ماسونری می‌شود. برای مثال آجرکاری دیواره‌های ۱/ ۵ اجر با پیوند بلوکی باربری صددرصد دارد، اما سطح دیوار ۱/ ۵ آجر سفال با پیوند کله و راسته تا ۴۵ درصد کاهش تقلیل نیروی فشار دارد. باتوجه‌به شکل‌های آجرکاری بلوکی و کله و راسته بیشتر مشخص می‌شود. پیشنهاد می‌شود برای دیوارهای باربر آجر سفالی حتماً از پیوند بلوکی که باربری فراوانی نسبت به نوع پیوند کله و راسته دارند استفاده شود.
