آجر چیست؟
آجر زبره با نوع دیگر آجرها متفاوت است در اصل آجر به خشت‌هایی گفته می‌شود که فرمانروایان بر روی آن حکم خود را نوشته می‌کردند و به وسیله پختن این خشت‌ها، نوشته‌ها را بر روی آن حک می‌کردند. به طور قطع نمی توان گفت که آجر برای اولین بار از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته‌است؛ گمان بر این است انسان‌های اولیه با مشاهده پخته شدن گل مجاور آتش دیدن اینکه گل پخته شده سختتر از کلوخه‌های کنار خود می‌گردید پی به خواص و روش تهیه آجر برده باشند.
همچنین آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی از ایام قدیم مورد استفاده بوده‌است. مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه بدیرینه دارد. از معروف ترین بناهایی که در ساخت آن از آجر استفاده شده می‌توان به طاق کسری و کف دالان مسجد جامع اصفهان که به وسیله آجرهایی مفروش شده‌است اشاره کرد. گستره استفاده آجر در طول تاریخ ایران بسیار می باشد و بناهای بیشماری از جمله آتشکده، مسجد، ساختمان‌های مسکونی و… به وسیله آجر در ایران ساخته شده‌اند.
در حال حاضر با توجه به بالا رفتن تراکم جمعیت و ساخت ساختمان و برج ها به جای استفاده از آجر در اسکلت این نوع ساختمان‌ها از اسکلت‌های فلزی یا بتنی استفاده می‌شود؛ ولی از آجر برای نماسازی استفاده می‌شود یا در قسمتی از سالن و سایر فضاها آجر را به‌طور نمایان بکار می برند.
آجر فشاری (آجر زبره)
آجر فشاری یا آجر زبره، از قدیمی ترین انواع تولیدات آجر می باشد که از آن به آجر های گری یا آجر زبره یا آجر توپر نیز گفته می شود. از آن جايى که در ایام قدیم موقع خشت زدن با دست، گوشه هاى گل در قالب با دست فشار داده مى شد، اين آجر به آجر فشارى مشهور شد.
نوع دیگر آجر زبره یا فشاری می توان به آجر فشاری قرمز و آجر فشاری ماشینی و آجر فشاری کوره ای می باشد.
در سال های گذشته از آجر فشاری در نقش دیوار های باربر ساختمان ها (دیوار حمال) ، طاق ضربى، جدا کننده و به صورت آبساب براى نماسازى به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گرفت اما به تدریج به علت وزن زیاد و نیز مرتفع شدن سازه ها کاربرد آجر فشاری در فونداسیون سازی تغییر کاربری پیدا کرد در نتیجه آن آن میزان مصرف آن نیز کاهش یافت .
امروزه کمتر ساختمانی را می توان یافت که در دیوار چینی آن این نوع آجر ها استفاده شده باشد با این حال که نسبت به تیغه و سفال از مقاومت فشاری بالاتری برخوردار است ولی این نکته زمانی حائز اهمیت می شود که برای ساخت دیوار باربر استفاده شود.
ویژگی های آجر فشاری
به طور کلی آجر زبره از استحکام بالایی برخوردار است. نمونه ای از این متریال با استفاده از برش بلوک های بزرگ و با استفاده از دستگاه پرس ساخته می شود و با عنوان آجر فشاری ماشینی شناخته می شود. از جمله فاکتورهایی که هنگام خرید این محصول باید به آن ها توجه کرد وزن قالب ها و ابعاد همچنین استحکام فشاری می باشد. وزن آجر فشاری حدودا در هر متر مکعب۱۷۰۰ کیلوگرم بوده و وزن هر یک از آن ها حدودا ۲ کیلوگرم می باشد. این محصول مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی و فشار دارد. از آن جا که آجر ظاهری طبیعی دارد، از آن در طراحی نمای ساختمان استفاده می شود. این آجر قابلیت حفظ گرما در داخل فضا را ندارد و به راحتی آن را به بیرون انتقال می دهد. به همین خاطر برای ساخت خانه های مسکونی در مناطق سردسیر توصیه نمی شود. میزان جذب آب این متریال بین ۳ تا ۷ درصد می باشد. به همین دلیل این محصول در طراحی نما و در مناطق مرطوب استفاده شود. رنگ آجر فشاری زرد یا قرمز و ما بین این دو می باشد که این تغییر رنگ به دمای پخت آجر، نوع خاک و فرمول مورد استفاده در تولید این محصول بستگی دارد. هرچه دمای پخت این آجر بالاتر باشد، رنگ آجر روشن تر و از کیفیت بالاتری خواهد داشت.
مزایای آجر فشاری
- دسترسی به این محصول در مناطق مختلف امکان پذیر است و به راحتی می توان آن را خریداری و مورد استفاده قرار داد.
- نسبت به سایر آجرها از قیمت پایین تری برخوردار می باشد.
- چسبندگی خوبی با ملات سیمانی دارد.
- این محصول با حفظ خواص فیزیکی و شیمیایی از طول عمر بالایی برخوردار می باشد.
- مقاومت بالا در برابر ضربه دارد.
- مقاومت بالای این محصول در برابر رطوبت، امکان استفاده از آن بدون هیچ محدودیتی را فراهم می کند.
معایب استفاده از آجر فشاری
- در کنار مزایایی که به آن ها اشاره شد، استفاده از این محصول معایبی نیز به همراه دارد:
- آجر فشاری وزن بالایی دارد که باعث افزایش وزن ساختمان می شود.
- قادر به حفظ گرما نبوده و از این رو نمی توان آن را عایق حرارتی در نظر گفت. به همین خاطر می تواند باعث بالا رفتن هدر رفت انرژی و افزایش هزینه های ناشی از آن شود.
- امکان تغییر شکل به دلیل انبساط حرارتی، وجود دارد. از این رو ممکن است پس از گذشت مدتی در آن ترک ایجاد شود.محاسبه تعداد آجر فشاری
- به طور کلی می توان گفت تعداد آجرهای فشاری در هر تن در حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ آجر می باشد. برای محاسبه تعداد آجرهای فشاری باید به مقطع، نمای دیوار و چیدمان آجرها توجه داشت.
تفاوت آجر فشاری و آجر ماشینی
- دلیل نام گذاری آجر فشاری، استفاده از دست در قالب گیری این نوع آجرها می باشد. اما امروزه در بیش تر موارد این کار توسط ماشین آلات انجام می شود و ساخت هر دو آن ها به وسیله دستگاه قالب گیری و پرس صورت می گیرد.
- آجرهای فشاری که با نام آجر زبره نیز شناخته می شوند، دارای ظاهری یکدست و سطح زبری هستند. در مقابل نمونه های ماشینی دارای سوراخ بوده و سطح صاف تری دارند
- مواد اولیه ساخت این دو محصول با یکدیگر متفاوت می باشد به همین دلیل آجرهای ماشینی نسبت به آجر فشاری شکننده تر می باشند.
- آجر ماشینی نسبت به نمونه های فشاری از قدرت چسبندگی کم تری به ملات برخوردار است. در نتیجه از آن ها در ساخت طاق ضربی نمیتوان استفاده کرد.
- همچنین در وزن و اندازه با یکدیگر تفاوت هایی دارند. اندازه آجرهای فشاری معمولا ۲۰*۱۰*۵ و ۲۲*۱۱*۵ می باشد. آجرهای ماشینی نیز در ابعاد ۵.۵*۱۰*۲۲ ساخته می شوند و دارای سطوح صاف تری نسبت به انواع دستی می باشند.
- این دو محصول در نوع کاربرد نیز تفاوت هایی با یکدیگر دارند. آجرهای فشاری از طول عمر و مقاومت بالایی برخوردار بوده و از این رو برای ساخت دیوارهای باربر از آن ها استفاده می شود. در حالی که وجود سوراخ روی آجرهای ماشینی سبب می شود در هنگام استفاده ملات به داخل این سوراخ ها نفوذ کرده و استحکام بیش تری به همراه داشته باشد. وجود سوراخ بر روی آجرهای ماشینی امکان
- عبور دادن میلگرد از داخل آن را نیز آسان کرده و در استحکام هرچه بیش تر سازه تاثیر می گذارد.
- تفاوت دیگر این دو محصول در قیمت آن ها می باشد. قیمت آجرهای ماشینی به صورت تکی و قیمت آجرهای فشاری به صورت تنی محاسبه می شود.
کارخانه آجر سفال میهن در سال ۱۳۶۱ با موافقت سازمان صنایع و معادن فعالیت خود را در زمینه ی تولید انواع آجر درجه یک به وسعت ۱۲۰۰۰۰ متر مربع آغاز کرد. کارخانه آجر میهن همواره در تلاش بوده از به روز ترین ماشین آلات و تجهیزات محصولی بهتر و با کیفیت روز دنیا روانه بازار کند. این کارخانه پس از اخذ موافقت های لازم و تلاش های شبانه روزی موفق شد در سال ۱۳۸۴ سیستم اتوماتیک تولید و خشک آجر سفال را راه اندازی کند. در ماه های آینده با تلاش متخصصان این مجموعه و استعانت از خداوند متعال پروژه عظیم ” کوره تونلی پخت ” تکمیل شده و گامی عظیم در صنعت ساختمان کشور بر میداریم .
